Białystok. Kończy się ponowny proces związany z unijnymi przetargami samorządu województwa
Przed Sądem Rejonowym w Białymstoku kończy się proces ośmiu osób, w większości byłych i obecnych urzędników urzędu marszałkowskiego, oskarżonych przede wszystkim o niedopełnienie obowiązków i przekroczenie uprawnień w związku z przetargami za pieniądze z UE
To ponowny proces po częściowym uchyleniu wyroków uniewinniających. Oskarżeni nie przyznają się do winy.
Przetargi z lat 2011-2013, którymi zainteresowało się CBA, a potem prokuratura, kierując w 2016 r. do sądu akt oskarżenia, dotyczyły współfinansowanego z programu „Rozwój Polski Wschodniej” projektu tworzenia i rozwoju sieci centrów obsługi inwestora, który realizował Departament Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego.
Zarzuty w tej sprawie dotyczą przygotowania przetargu (opracowania opisu przedmiotu zamówienia, w ocenie śledczych – z naruszeniem przepisów), zasadności zakupu urządzeń elektronicznych i wyrządzenia w ten sposób szkody materialnej. Chodziło przede wszystkim o telefony komórkowe, ale też nawigacje samochodowe i czytniki e-booków. Miały być na nie wgrane materiały promujące Podlaskie i – z taką zawartością – dystrybuowane przyszłym inwestorom.
Przy rozliczeniu projektu zakupy te zostały jednak uznane przez tzw. instytucję pośredniczącą w przekazywaniu unijnych pieniędzy jako niekwalifikujące się do takiego finansowania. Urząd marszałkowski musiał oddać wraz z odsetkami ponad 480 tys. zł. Zrobił to pod koniec 2014 r. Prokuratura podnosi też, że część kupionych w przetargu telefonów została rozdysponowana niezgodnie z przeznaczeniem i celami projektu, bo trafiły one m.in. do członków rodzin dwóch urzędników. Tu zarzuty dotyczą przekroczenia uprawnień i działania na szkodę interesu publicznego.
Po trwającym kilka lat procesie przed Sądem Rejonowym w Białymstoku zapadły w czerwcu 2020 r. nieprawomocne wyroki uniewinniające. Jesienią 2021 r. sąd odwoławczy w części je jednak uchylił i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania w pierwszej instancji. Utrzymał w mocy uniewinnienie od zarzutów dotyczących tzw. kwalifikowalności poszczególnych wydatków. W tym zakresie wyrok jest prawomocny.
Aktem oskarżenia obejmuje osiem osób. To przede wszystkim obecni lub byli pracownicy urzędu marszałkowskiego. Oskarżony jest też przedsiębiorca, który stanął do przetargów i je wygrał. W ocenie prokuratury porozumiał się on z dwoma urzędnikami i ostatecznie wygrał, choć przedstawił ofertę droższą niż oferta konkurencji, a – w ocenie śledczych – obie spełniały warunki zamówień.
Powtórny proces trwa od grudnia 2022 r. We wtorek sąd przesłuchał dodatkowo – na wniosek jednego z obrońców – biegłego, który dla potrzeb sprawy przygotowywał opinię z zakresu informatyki. Chodziło o parametry urządzeń w opisie przetargowego zamówienia. Po złożeniu tych zeznań obrońca złożył wniosek o powołanie nowego biegłego tej specjalności, którego jednak sąd nie uwzględnił.
Do zamknięcia przewodu sądowego nie doszło, bo jeden z oskarżonych – którego we wtorek nie było na rozprawie – chce złożyć dodatkowe wyjaśnienia. Ma to zrobić na rozprawie pod koniec października. Wówczas też strony powinny wygłosić mowy końcowe.
Uchylając wyrok i przekazując sprawę do pierwszej instancji, sąd odwoławczy uznał za zasadne zarzuty prokuratury dotyczące „wybiórczego potraktowania” przez sąd rejonowy dowodów, braku odniesienia się i analizy całości dowodów związanych m.in. z zarzutami przywłaszczenia telefonów, udaremnienia przetargu publicznego czy poświadczenia nieprawdy w dokumentach.
Sąd okręgowy zakwestionował też uniewinnienie w wątku dotyczącym przygotowania specyfikacji dwóch z przetargów w taki sposób, że jedynym możliwym przedmiotem spełniającym warunki był konkretny telefon komórkowy konkretnego producenta. Chodziło łącznie o dwieście takich telefonów. (PAP)