Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny liczy blisko 504 tys. wiernych

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, liczący blisko 504 tys. wiernych, jest drugą co do wielkości grupą wyznaniową w kraju po Kościele katolickim – wynika z raportu Głównego Urzędu Statystycznego „Wyznania religijne w Polsce w latach 2019–2021”. Na trzecim miejscu są Świadkowie Jehowy w Polsce z 114 tys. wiernych.

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP liczy 60 425 członków. Kościół Zielonoświątkowy – 24 tys. wiernych, a Kościół Starokatolicki Mariawitów nieco ponad 22,5 tys – wynika z raportu GUS „Wyznania religijne w Polsce w latach 2019–2021”.

Do Kościoła Rzymskokatolickiego w Polsce należy 32 mln 190 tys. osób. Na drugim miejscu pod względem liczby wiernych jest Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny liczący 503 tys. 996 osób, w którym posługuje 493 duchownych.

Administracyjnie Kościół prawosławny podzielony jest na 7 diecezji. Na ich terenie działa łącznie 257 parafii. Najwięcej wiernych ma diecezja białostocko-gdańska, licząca 220 tys. osób. Na drugim miejscu znalazła się diecezja warszawsko-bielska – 180 tys. wiernych, a na trzecim – diecezja wrocławsko-szczecińska – 42 496 wiernych.

Z danych GUS wynika, że diecezja łódzko-poznańska liczyła w 2021 r. – 28 tys. wiernych, diecezja przemysko-gorlicka – 20 500 wiernych, lubelsko-chełmska – 13 tys. osób.

Kościół prawosławny ma 429 świątyń. Od 2018 r. funkcję katedry polowej pełni cerkiew pod wezwaniem św. Jerzego Zwycięzcy w Warszawie. W ramach ordynariatu posługuje 60 duchownych na 493 w całym kraju.

Kapłani kształcą się w Prawosławnym Seminarium Duchownym, w Sekcji Teologii Prawosławnej na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie oraz w Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku. Prowadzi Szkołę Psalmistów i Szkołę Śpiewu Cerkiewnego oraz Policealne Studium Ikonograficzne, a także ma liczne punkty katechetyczne w całym kraju.

Prawosławnym ordynariuszem polowym WP jest arcybiskup wrocławski i szczeciński.

Działa 7 klasztorów (w Jabłecznej, Grabarce, Sakach, Supraślu, Zwierkach, Wojnowie i w Turkowicach), 4 domy zakonne (w Zaleszanach, Wysowej-Zdroju, Kostomłotach i w Holeszowie) i jeden skit (pustelnia) w Uroczysku Kudak k. Ordynek (woj. podlaskie).

Status prawny Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego reguluje ustawa z 4 lipca 1991 r. o stosunku państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. Nr 66, poz. 287, z późn. zm.). Kościół jest członkiem Polskiej Rady Ekumenicznej.

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (NSP) w 2011 r. przynależność do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego zadeklarowało 156,3 tys. osób, co stanowiło 0,41 proc. ogółu ludności Polski i ok. 0,44 proc. populacji o rozpoznanym statusie wyznaniowym.

Według danych GUS trzecią, co do wielkości grupą religijną w naszym kraju są świadkowie Jehowy w Polsce (Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy), liczący w 2021 r. – 114 435 członków i 1272 zbory. Do 2014 r. Zbór funkcjonował pod nazwą Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe, zarejestrowany jako Związek Wyznania Świadków Jehowy w Polsce.

Jest on integralną częścią światowej organizacji świadków Jehowy, która w 2021 r. liczyła blisko 8,5 mln wyznawców (przeciętna liczba głosicieli w 2021 r.) skupionych w 87 oddziałach w 119 tys. 297 zborach w 239 krajach. Liczba ochrzczonych w 2021 r. wyniosła przeszło 171 tys. osób – podał GUS.

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (NSP), w 2011 r. przynależność do Związku Wyznania Świadków Jehowy w Polsce zadeklarowało 137 308 osób, co stanowiło 0,36 proc. ogółu ludności kraju.

Najwięcej świadków Jehowy było w 2021 r. woj. śląskim – 18 702 osób. Na drugim miejscu było woj. mazowieckie z 12 691 osób, z czego w Warszawie było ich 5361.

Przynależność do Związku Wyznania Świadków Jehowy w Polsce zadeklarowało 137 308 osób, co stanowiło 0,36 proc. ogółu ludności Polski

Według danych GUS z 2022 r. Kościół Starokatolicki Mariawitów liczył w 2019 r. 22 691 wiernych. Miał 27 duchownych. Administracyjnie dzieli się na trzy diecezje: warszawsko-płocką, lubelsko-podlaską i śląsko-łódzką. Miał 44 świątynie. Główną jego siedzibą jest Płock.

Kościół rozwija kult maryjny i eucharystyczny, uznaje tradycje Kościoła z okresu pierwszych 7 soborów, ale odrzuca prymat i nieomylność papieża. Naczelną władzą jest synod, złożony z duchownych i świeckich. Między synodami władzę sprawuje kapituła generalna, będąca zgromadzeniem kapłanów, uzupełnionym o przedstawicielkę sióstr mariawitek. Organem wykonawczym jest Rada Kościoła.

W 2011 r. przynależność do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w RP zadeklarowało 9 990 osób, co stanowiło 0,03 proc. ogółu ludności Polski.

Kościół Katolicki Mariawitów w RP, jak podał GUS, w 2021 r. liczył 1 805 wiernych. Wyodrębnił się on w 1935 r. na skutek rozłamu w Kościele mariawitów, spowodowanego sporem o rozmiar kultu założycielki mariawityzmu, zwanej Mateczką, oraz wprowadzeniem kapłaństwa kobiet, co jest elementem wyróżniającym od większości wyznań wspólnot katolickich, w tym starokatolickich w Polsce. Nie uznaje on prymatu papieża ani dogmatu o jego nieomylności, spowiedzi usznej, celibatu i nauki o odpustach.

Administracyjnie Kościół Katolicki Mariawitów w RP dzieli się na dwie kustodie: płocko-łódzką i warszawsko-lubelską. Ośrodkiem Kościoła jest Felicjanów k. Płocka.

Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP (luteranie) według GUS w 2021 r. liczył 60 425 wiernych, miał 193 duchownych, którzy posługiwali w 332 świątyniach. W 2020 r. swoją przynależność do tej denominacji deklarowało 61 188 osób.

Władzę wykonawczą sprawuje Konsystorz. Na jego czele stoi Biskup Kościoła. Obecnie w Polsce istnieje sześć diecezji: cieszyńska, katowicka, mazurska, pomorsko-wielkopolska, warszawska i wrocławska oraz Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe.

Najliczniejsza jest diecezja Cieszyńska licząca 35 388 osób. Na drugim miejscu jest diecezja katowickiej z 12 711 wiernych, na trzecim warszawska – 4066 wiernych.

„Pracę charytatywną w Kościele prowadzi i koordynuje Diakonia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP z siedzibą w Warszawie. Diakonia ma diakonat żeński Eben-Ezer w Dzięgielowie. Poszczególne diecezje prowadzą zaś diakonie diecezjalne. W ramach ich działań Kościół prowadzi liczne placówki pomocy społecznej, m.in. 8 domów pomocy społecznej, 3 środowiskowe domy samopomocy i dom seniora w Zagórowie – podał GUS.

Poinformował, że Kościół ma także własne wydawnictwa: „Augustana”, „Głos Życia” i „Warto”, które wydają pozycje książkowe. Ma także czasopisma: dwutygodnik „Zwiastun Ewangelicki” wydawany w nakładzie 2300 egz., kwartalnik „Słowo i Myśl”, dwumiesięcznik „Wiara i Mundur”, a także „Gdański Rocznik Ewangelicki”.

Kościół Ewangelicko-Augsburski jest członkiem Polskiej Rady Ekumenicznej, a także Światowej Federacji Luterańskiej, Światowej Rady Kościołów i Konferencji Kościołów Europejskich.

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (NSP), w 2011 r. przynależność do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP zadeklarowało 70 766 osób, co stanowiło 0,18 proc. ogółu ludności Polski.

GUS przekazał, że Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP w 2021 r. liczył 3200 wiernych i miał 8 świątyń i 8 duchownych. Liczba ta nie zmienia się od 2019 r.

Kościół Ewangelicko-Reformowany jest członkiem Światowego Aliansu Kościołów Reformowanych, Konferencji Kościołów Europejskich (obydwie z siedzibami w Genewie) i Polskiej Rady Ekumenicznej.

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (NSP) w 2011 r. przynależność do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP zadeklarowało 1179 osób.

Kościół Zielonoświątkowy w 2021 r. liczył 24 110 osób – podał GUS. W 2020 r. miał 24 840 wiernych. Najwięcej członków liczy w woj śląskim – 4 359. Na drugim miejscu jest woj. pomorskie, gdzie według GUS jest 2405 wiernych tego Kościoła.

Podstawową jednostką jest zbór. Na jego czele stoi pastor i rada starszych. Najwyższą władzą jest synod zwoływany co cztery lata, a w okresie międzysynodalnym naczelna rada Kościoła. Przewodniczy jej prezbiter naczelny. Kościół pod względem organizacyjnym podzielony jest na 7 okręgów: centralny, wschodni, południowy, zachodni, zachodnio-wielkopolski, pomorski i północny, którym przewodzą prezbiterzy okręgowi.

Kościół jest częścią składową współczesnego ruchu zielonoświątkowego – należy do Europejskiego Aliansu Zielonoświątkowego, Światowej Wspólnoty Zborów Bożych oraz Aliansu Ewangelicznego. Według danych pochodzących z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (NSP), w 2011 r. przynależność do Kościoła Zielonoświątkowego zadeklarowało 26 433 osób, co stanowiło 0,07 proc. ogółu ludności Polski.

GUS podał, że Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP w 2021 r. liczył 9733 osoby. Miał 78 duchownych i 119 miejsc modlitwy. W roku 2020 Kościół liczył 9838 członków. Najwięcej wiernych mieszka w woj. śląskim – 2248. Na drugim miejscu znalazło się woj. mazowieckie – 1642 członków. Najmniej jest w woj. świętokrzyskim – 122 wiernych.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w Polsce administracyjnie dzieli się na trzy diecezje: wschodnią z siedzibą w Warszawie, zachodnią w Poznaniu i diecezję południową w Krakowie. Kościół prowadzi Wyższą Szkołę Teologiczno-Humanistyczną, w której w 2017 r. kształciło się 1211 studentów. W 63 punktach katechetycznych lekcje religii odbywały się dla 469 uczniów. Ponadto prowadzi Korespondencyjną Szkołę Biblijną (3099 słuchaczy) i Szkołę Lepszego Życia.

Kościół Polskokatolicki w RP według GUS w 2021 r. liczył 18 tys. wiernych.

Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP w 2021 r. liczył 4396 osób. Podzielony jest na cztery okręgi: centralny (siedziba w Warszawie), zachodni (z siedzibą w Poznaniu), mazurski (siedziba w Ostrudzie) i południowy (siedziba w Krakowie). Najwięcej członków tego Kościoła mieszka w woj. warmińsko-mazurskim – 1762 osób.

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (NSP) w 2021 r. przynależność do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP zadeklarowały 743 osoby. (PAP)

Autor: Magdalena Gronek