Biolog: W Białymstoku zmniejsza się liczba płazów
Zmniejsza się liczba płazów występujących w Białymstoku, co jest wynikiem przede wszystkim urbanizacji miasta, ale też zmian klimatu – ocenia biolog dr Adam Hermaniuk
W ostatnich latach zmalała liczba gatunków tych zwierząt, mniej jest też miejsc ich występowania.
Hermaniuk jest autorem książki „Płazy i gady Białegostoku”, która składa się na cykl publikacji o bioróżnorodności miasta.
Naukowiec, który na co dzień związany jest z wydziałem biologii Uniwersytetu w Białymstoku (UwB), podczas spotkania prasowego promującego książkę mówił, że płazy i gady „są bardzo ważną częścią każdego zdrowego ekosystemu, w tym miejskiego”. Wymienił zalety obecności płazów, m.in. zjadanie przez dorosłe płazy niektórych owadów uznawanych za szkodniki. Z kolei kijanki płazów oczyszczają zbiorniki z glonów, a gady m.in. regulują populację małych gryzoni.
Hermaniuk mówił, że niewiele wiadomo o gadach występujących w mieście, jedyna inwentaryzacja tych zwierząt w Białymstoku była zrobiona w 2011 roku. Stwierdzono wówczas cztery gatunki gadów: trzy gatunki jaszczurek, w tym padalca, oraz jeden gatunek węża – zaskrońca zwyczajnego.
Biolog zauważył, że jeśli chodzi o płazy – to ich inwentaryzacje przeprowadzono na przestrzeni 25 lat: w latach 1998-2000, w 2011 r., a ostatnią w 2023 r. (przeprowadzoną wspólnie ze studentami biologii UwB). Podkreślił, że wyniki ostatnich badań nie są „bardzo optymistyczne” w porównaniu z inwentaryzacją z lat 1998-2000, gdy występowało 12 gatunków płazów; obecnie jest ich dziewięć. Dodał, że już nie występują dość rzadkie jak na miasto gatunki ropuchy paskówki czy traszki grzebieniastej.
Autor zwrócił uwagę, że zmniejszyła się też liczba miejsc występowania w porównaniu z poprzednimi badaniami – liczba tych stanowisk zmalała ze 159 do 89. Podał przykłady uznawanych za pospolite gatunki płazów jak ropucha szara, która utraciła 50 proc. stanowisk, żaba trawna – 67 proc., czy żaba moczarowa – 86 proc. „Sytuacja jest ciężka” – ocenił biolog.
Wśród powodów zanikania populacji płazów wymienił m.in. zanikanie siedlisk, czyli zbiorników wodnych, na skutek – w głównej mierze – urbanizacji miasta. Mówił, że wpływ na to mają też zmiany klimatu i wysychanie zbiorników.
Hermaniuk zaznaczył, że potrzebna jest strategia ochrony płazów, choć – jak zauważył – ich ochrona nie jest łatwa. Powiedział, że w dużej mierze chodzi o to, że ich siedliska muszą sąsiadować z terenami zielonymi, gdzie żerują bądź zimują. Jak zauważył, wiele takich miejsc przecinają drogi i tu pojawia się problem. Wskazał, że rozwiązaniem jest budowa przepustów dla płazów pod drogą. Innym sposobem ochrony jest odtwarzanie czy rewitalizacja zbiorników wodnych czy też budowa zbiorników retencyjnych.
Mówiąc o pozytywnych działaniach miasta na rzecz ochrony płazów wymienił m.in. czynną akcję ochrony, czyli rozstawianie płotków przy drogach w okresie ich migracji i przenoszenie płazów na drugą stronę. Taka akcja w mieście organizowana jest od 2013 roku, dotąd uratowano w ten sposób ponad 8 tys. płazów.
Publikacja „Płazy i gady Białegostoku” została wydana przez miasto w nakładzie 500 egzemplarzy. Książka zawiera informacje o stanie populacji płazów i gadów w mieście na przestrzeni 25 lat, opisy poszczególnych gatunków, ciekawostki z ich życia, mapy Białegostoku z zaznaczonymi miejscami ich występowania. Książka jest bogato ilustrowana zdjęciami.
Dotychczas w cyklu „Bioróżnorodność Miasta Białegostoku” ukazały się tomy poświęcone m.in. ssakom, ptakom, pająkom, pszczołom czy roślinności w mieście.(PAP)