Muzeum Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki w Okopach z rządowym dofinansowaniem

37,5 mln zł unijnego dofinansowania przyznano na budowę muzeum bł. ks. Jerzego Popiełuszki, które ma powstać w Okopach (woj. podlaskie), w rodzinnej miejscowości księdza – poinformowała w środę na konferencji prasowej wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Marta Cienkowska

Muzeum ma być gotowe do końca 2027 roku.

List intencyjny w sprawie utworzenia muzeum w Okopach został podpisany w 2020 roku przez Fundację Rodziny Popiełuszków „Dobro” oraz Muzeum Podlaskie, którego muzeum ks. Jerzego ma być oddziałem. Gotowy jest projekt architektoniczny, a także pozwolenie na budowę.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjęło decyzję o dofinansowaniu Muzeum bł. ks. Jerzego Popiełuszki z funduszy europejskich, z Programu Operacyjnego „Feniks”, a umowa ma być podpisana wkrótce – poinformowała na konferencji prasowej w Białymstoku wiceminister Cienkowska. Dodała, że muzeum w Okopach będzie jedną z 13 inwestycji realizowanych w całej Polsce, które otrzymały dofinansowanie w tzw. procedurze niekonkurencyjnej.

Jak mówiła wiceminister, będzie to duża inwestycja o budżecie wynoszącym blisko 58 mln zł. Poinformowała, że muzeum w Okopach otrzyma dofinansowanie w wysokości 37,5 mln zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a w związku z tym, że Muzeum Podlaskie jest instytucją współprowadzoną z MKiDN, to ministerstwo przekaże 12,5 proc. wkładu własnego na realizację tej inwestycji.

„Mam nadzieję, że to miejsce będzie właśnie ponadczasowe, o ponadczasowej formie, które będzie sprzyjać refleksji, budowaniu wspólnoty, promowaniu uniwersalnych wartości, jako przestrzeń dla lokalnej społeczności, ale także dla działalności naukowej, edukacyjnej (…) i przyciągnie zarówno gości indywidualnych jak i grupy zorganizowane” – zaznaczyła Cienkowska.

Wyraziła też nadzieję, że muzeum w Okopach stanie się kolejnym centrum aktywności lokalnej. Wyjaśniła, że w perspektywie funduszy europejskich oprócz tworzenia instytucji kultury, nacisk kładzie się na centra aktywności, gdzie może spotykać się i rozwijać społeczność lokalna. Dodała również, że muzeum wpisuje się w nową politykę ministerstwa, by docierać do jak najmniejszych ośrodków lokalnych, także wiejskich, gdzie będą tworzone miejsca, do których dotrą turyści.

Muzeum w Okopach będzie oddziałem Muzeum Podlaskiego, które prowadzone jest przez samorząd województwa. Marszałek województwa podlaskiego, Łukasz Prokorym, poinformował, że z budżetu województwa podlaskiego na tę inwestycję zostanie przeznaczone ok. 20 mln zł. Pytany o terminy, powiedział, że inwestycja formalnie rozpocznie się jeszcze w tym roku, a muzeum ma być gotowe do końca 2027 roku.

Mówił, że w regionie są miejsca, które budują tożsamość i takim miejscem ma być też muzeum bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Podkreślił, że miejsce to będzie także „wotum wdzięczności” dla wszystkich kapłanów, którzy walczyli z komuną. Zaznaczył, że będzie też miejscem, gdzie będzie można „doświadczać” przesłania ks. Popiełuszki „Zło dobrem zwyciężaj”.

Obecny na konferencji wicemarszałek Senatu, podlaski senator, Maciej Żywno, przypomniał, że zarówno Senat jak i Sejm podjęły uchwałę w 40. rocznicę śmierci ks. Popiełuszki, która przypadnie 19 października tego roku. Podkreślił, że ks. Popiełuszko jest dla regionu osobą wyjątkową, która łączy ludzi ponad podziałami, a różne środowiska, także polityczne, zabiegają od lat o jego upamiętnienie. Mówił, że będzie to ważne zarówno dla społeczności Suchowoli, całego regionu, ale też kraju.

Także wojewoda podlaski Jacek Brzozowski podkreślił, że to bardzo ważny dzień przed 40. rocznicą śmierci ks. Popiełuszki. Przypomniał, że ks. Jerzy walczył o prawa człowieka i prawa obywatelskie. Zaznaczył, że muzeum będzie ważną instytucją przedstawiającą nie tylko postać i historię ks. Popiełuszki, ale też wartości, jakimi się kierował.

Muzeum w Okopach ma powstać na działce, którą pod tę inwestycję we wrześniu 2022 r. przekazała w darowiźnie Muzeum Podlaskiemu fundacja „Dobro”, a w kwietniu 2023 roku powstał projekt muzeum i uzyskano pozwolenie na budowę. Projekt zakłada, że muzeum będzie – jak wyjaśniał wcześniej architekt Mirosław Nizio – „domem pamięci w formie ascetycznej i nowoczesnej”. Budynek muzeum zostanie wpisany w kontekst miejsca, w którym powstanie, czyli wsi, a bryła budynku inspirowana jest przydrożnymi kapliczkami i kościołami. Materiałem budowlanym mają być bloki z kruszywa pozyskiwanego lokalnie; punktem centralnym ma być „miejsce skupienia i refleksji” w formie dużej kaplicy (krypta), w muzeum znajdzie się też stała wystawa o księdzu Popiełuszce.

Ksiądz Jerzy Popiełuszko urodził się w Okopach 14 września 1947 r. Jego rodzice prowadzili gospodarstwo rolne. Do 1971 r. nosił imię Alfons, które potem zmienił na Jerzy. Od 1954 r. uczył się w szkole w Suchowoli, w miejscowym kościele był ministrantem, w latach 1961-1965 uczył się w liceum ogólnokształcącym w Suchowoli, gdzie zdał maturę, a potem wstąpił do Metropolitalnego Seminarium Duchownego pw. św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

Po powstaniu Solidarności ks. Popiełuszko stał się jej duchowym przywódcą, był duszpasterzem krajowym ludzi pracy, a także służby zdrowia. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r., był systematycznie nękany i inwigilowany przez SB i MO. Zginął z rąk SB w październiku 1984 r. W 2010. r. został beatyfikowany. (PAP)