Obchody 82. rocznicy powstania w białostockim getcie
W Białymstoku odbyły się w czwartek główne obchody 82. rocznicy wybuchu powstania w miejscowym getcie. Historycy uważają to powstanie za drugi pod względem wielkości – po Warszawie – zryw ludności żydowskiej w walce z hitlerowcami. Główne walki trwały 16 sierpnia 1943 roku, w kolejnych dniach broniły się już tylko pojedyncze punkty oporu.
Ze względu na szabat przypadający w sobotę, oficjalne uroczystości przy pomniku upamiętniającym obrońców getta odbyły się nie 16 sierpnia, ale dwa dni wcześniej. Wzięły w nich udział m.in. władze samorządowe i państwowe, przedstawiciele ambasad Izraela i Niemiec, delegacja izraelskiego miasta Yehud-Monosson – partnerskiego miasta Białegostoku, organizacje żydowskie.
Pomnik stoi na placu im. przywódcy powstania – Mordechaja Tenenbauma-Tamaroffa. Po okolicznościowych wystąpieniach i modlitwach, składano tam wieńce i kwiaty. Wcześniej znicze zapalono m.in. przy Pomniku Wielkiej Synagogi, upamiętniającym ofiary pożaru z 27 czerwca 1941 roku, gdy Niemcy spędzili Żydów do największej w mieście bożnicy i ją podpalili. Data ta symbolizuje początek eksterminacji społeczności żydowskiej w Białymstoku.
Bezpośrednim powodem wybuchu powstania były niemieckie przygotowania do ostatecznej likwidacji getta. Grupa bojowników chciała sforsować bramy przy jednej z ulic, co dawałaby szanse na ucieczkę w kierunku Puszczy Knyszyńskiej. Słabo uzbrojonych powstańców było trzystu; Niemców, dysponujących czołgami i samolotami, dziesięć razy więcej.
Główne walki w getcie toczyły się 16 sierpnia 1943 roku, w kolejnych kilku dniach broniły się już tylko pojedyncze punkty oporu.(PAP)