83. rocznica pierwszej masowej deportacji na Sybir
10 lutego 1940 roku rozpoczęła się przeprowadzona przez NKWD pierwsza masowa deportacja Polaków na Sybir. W głąb Związku Sowieckiego wywieziono około 140 tys. obywateli polskich. Wielu umarło już w drodze, tysiące nie wróciły do kraju
W dniu 83. rocznicy tego wydarzenia przedstawiciele władz wojewódzkich uczcili pamięć Sybiraków, składając kwiaty pod Pomnikiem – Grobem Nieznanego Sybiraka w Białymstoku.
Od 10 lutego 1940 r. do czerwca 1941 r. władze Związku Sowieckiego, okupującego tereny II Rzeczypospolitej, zorganizowały cztery wywózki na Wschód obywateli polskich różnych narodowości.
Pierwsza z deportacji objęła głównie rodziny urzędników państwowych, m.in. sędziów, prokuratorów, policjantów, leśników, właścicieli ziemskich, a także wojskowych, w tym uczestników wojny polsko-bolszewickiej. Wywożeni trafiali w okolice Archangielska oraz do Irkucka, Kraju Krasnojarskiego i Komi.
Pierwsza wywózka była największa – dotyczyła ok. 140 tys. osób – i najbardziej tragiczna pod względem liczby ofiar
Deportowano wtedy m.in. wielu mieszkańców Białegostoku i okolic.
– To była gehenna dla naszych rodaków – wielu z nich nie wróciło z tych deportacji, wielu się rozproszyło po świecie, bo jedną z możliwości, które się później pojawiły, było uczestnictwo w armii generała Andersa, która była m.in. i w Azji i we Włoszech – mówi wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.
Historycy szacują, że w sumie w czterech wywózkach na Syberię przetransportowano od 300 tysięcy do ponad 1 mln osób.
– Pamiętamy o tych tragicznych wydarzeniach, a dziś wspominamy również osoby ze środowisk sybirackich, które od nas odchodzą. Musimy tę pamięć zachowywać, bo ona kształtuje naszą świadomość i nasze postawy. Obserwujemy to, co się dzieje na Ukrainie – powtórki z akcji deportacyjnych powinny nas niepokoić, a jednocześnie skłaniać do jeszcze większej dbałości o nasze bezpieczeństwo – podkreśla wojewoda.
Wydarzenia z 1940 roku upamiętnia w Białymstoku kilka miejsc – to m.in. Pomnik – Grób Nieznanego Sybiraka przy kościele pw. Ducha Świętego. W 83. rocznicę pierwszej wywózki kwiaty w asyście służb mundurowych przy nim złożyli: wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, wicewojewoda Tomasz Madras, marszałek województwa podlaskiego Artur Kosicki oraz przedstawiciele Kuratorium Oświaty w Białymstoku.
Przed Muzeum Pamięci Sybiru w rocznicę pierwszej masowej deportacji z 1940 r., zapłonęło Światło Pamięci
Przed Muzeum Pamięci Sybiru, jak zawsze 10 lutego, w rocznicę pierwszej masowej deportacji z 1940 r., zapłonęło Światło Pamięcihttps://t.co/iwzE9AvbKr
— Muzeum Pamięci Sybiru (@Muzeum_Weglowa) February 10, 2023